پایتخت های ایران در ادوار تاریخ:
تاریخچه تغییر پایتخت در ایران نشاندهنده تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این سرزمین است. هر یک از پایتختهای ایران، نقش مهمی در تاریخ کشور ایفا کردهاند و میراث فرهنگی و تاریخی غنی را برای آیندگان به یادگار گذاشتهاند.در طول تاریخ، پایتخت بسیاری از کشورها تغییر کرده است. این اتفاق، حتی در سالهای اخیر هم رخ داده. مثلا، زمانی که روسیه پایتختش را از سنپطرزبورگ به مسکو تغییر داد، یا وقتی برزیل پایتختش را به برزیلیا منتقل کرد تا ازدحام را از ریو دو ژانیرو دور کند. اما اگر نگاهی تاریخیتر به این اتفاق داشته باشیم، ایران جزو کشورهایی است که بیشترین تغییر پایتخت را داشتهاند. مسئله اینجاست که حکومتهای محلی و دورهای زیادی در ایران به قدرت رسیدهاند و به دلایل مختلف، پایتخت را به شهر دیگری منتقل کردهاند.
کد خبر: ۳۹۷۲۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۵
انتقادات سیاوش آریا:
یک پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی از حفاری قاچاقچان و سوداگران گنج و دفینه در آرامگاه صخرهای «فالونک» در شهرستان مرودشت استان فارس و آسیبی که به آن وارد شده ، خبر داد. شواهد نشان می دهد که قاچاقچیان زمان بسیار زیادی داشته و با خیال آسوده سرگرم کَندن با ابزارآلات حفاری بودهاند و نبود نظارت و گشتزنی یگان حفاظت میراث فرهنگی شهرستان مَرودشت و رسیدگی نکردن و حفاظت از یادمانهای تاریخی از سوی ادارۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مَرودشت از انگیزههای به وجود آمدن چُنین رخدادهای غم انگیزی است. بر پایه شواهد باستانشناختی، این آرامگاه به دوره «بعد از هخامنشی» نسبت داده شده و آرامگاه صخرهای «فالونَک» را باید بیگمان از آنِ خاندان بومی پارس و «پَرَتَرَکهها» دانست .
کد خبر: ۳۹۷۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۸
مکعب سیاه یا نماد کعبه؟
در روزهای اخیر، برگزاری کنسرت جنیفر لوپز در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، واکنشهای متفاوتی را در میان مسلمانان برانگیخته است. داستان این حاشیهها هر چند خبری جعلی مانند رفتن جنیفر لوپز بر فراز نماد کعبه را به همراه داشت، اما شاید واضحترین انتقاد باید به اجرای Rotate از باشد. Becky G & Burna Boy اجرایی که در آن پر است از نماد. نماد کعبه در این اجرا به وضوح دیده میشود. این اجرا البته متعلق به شب «الیصعب» نیست و برخلاف عکسهایی که از آن در فضای مجازی بهغلط منتشر شده است متعلق به افتتاحیه مراسم «موسمالریاض ۲۰۲۴» است. برخی از مسلمانان با اشاره به نزدیکی جغرافیایی ریاض به مکه و کعبه، این رویداد را نامناسب دانسته و آن را با ارزشهای اسلامی در تضاد میدانند. این گروه معتقدند که برگزاری چنین کنسرتهایی در سرزمینی که مقدسترین مکانهای اسلامی در آن قرار دارد، میتواند به احساسات دینی مسلمانان آسیب برساند.
کد خبر: ۳۹۶۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۴
به بهانه هفتم آبان ماه:
گرایش امروز مردم به ایران و نمادهای ملی از جنس باستانگرایی رمانتیک دوران پهلوی نیست که به نوعی از باستانگرایی به عنوان ابزار سرکوب و یا به تعبیر دیگر پیشبرد توسعه از بالا استفاده میکرد، بخشی از یک پروژه دینستیزی نیست؛ بلکه در این ملیجویی و در این ایرانگرایی امروز، تعادل، آشتی و شهروندمحوری خواست جدی و ملاک اصلی است. روز کورش برای مردم صرفاً به معنای روز ایران است و توجه به اولویت توسعه ایران، روز زندگی برای همه ایرانیان. روزی ملی برای گرامیداشت دادگری که بنیانگذار اولین حکومت سراسری در سرزمینمان بود.
کد خبر: ۳۹۶۵۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
شکاف بین کعبه زرتشت با نقش رستم:
انتشار تصاویری وحشتناک از میزان شکاف و فرونشست زمین در محوطه نقش رستم و ایجاد شکافی بطول ۳۰۲ متر، باعث بروز نگرانیهای زیادی شده است. محوطه نقش رستم دچار فروشُست (سستی زمین) و تاثیرپذیری از فرونشستهای گسترده در دشت مرودشت شده و اطراف کعبه زرتشت هم رانش بر اثر سستی خاک این محدوده اتفاق افتاده است. درحالی که این محوطه تاریخی به تخت جمشید نزدیک بوده و تنها ۶ کیلومتر فاصله دارد. طبق گزارشهای دریافتی، بنای کعبه زرتشت هم ترک خورده و حالا نگرانی کارشناسان میراث فرهنگی بابت «فروپاشی نقش رستم» است. لازم به توضیح است که دشت مرودشت جایی است که در آن برنج میکارند و عمق چاهها تا ۳۰۰ متر هم رفته است. این برداشت بیرویه آب اتفاقات بدی را در آینده رقم خواهد زد.
کد خبر: ۳۹۶۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۵
پیامدهای معدنکاری در جوار آثار باستانی:
فعالیتهای خود را از سال ۱۳۷۵ شروع کرده است و در طول این سالها بارها از معدن شکایت شده و اداره میراث فرهنگی تذکرات لازمی را در این خصوص اعلام کرده است و با پیگیریهای صورت گرفته و همکاری استانداری فارس فعالیت این معدن در سال ۱۳۹۵ متوقف شد و طی دو هفته اخیر این معدن مجدداً شروع به فعالیت کرده است که با پیگیریهای انجام شده دستور توقیف آن صادر و در محاکم قضایی پیگیری شد. اخرین اخبار دریافتی حکایت از این دارد که معدن شهرداری مرودشت در کوه رحمت تختجمشید بالاخره با دستور دادستان مرودشت پلمب شد. دادستان مرودشت اعلام کرد: در حال حاضر پروانه فعالیت معدن شهرداری مرودشت اعتبار ندارد و تا زمانی که شهرداری مرودشت مجوزهای لازم را در اختیار نداشته باشد امکان بازگشایی و فعالیت معدنی در کوه رحمت را نخواهد داشت. لازم به توضیح است که این معدن سنگ در حریم درجه ۲ تخت جمشید، قرار گرفته، ۶۵ هکتار از حریم را تخریب نموده و باعث صدمه دیدین شدید منظر این منطقه تاریخی شده است.
کد خبر: ۳۹۶۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۱۲
بازگشت رئیس جمهور از آمریکا:
رئیس جمهور در بازگشت از نیویورک یک مجموعه تاریخی ارزشمند متعلق به ایران را به کشور بازگرداند.این الواح بیشتر به خط میخی و زبان عیلامی و یا آرامی در اشکال و ابعاد مختلف هستند که موضوعات آنها عمدتاً درباره مدیریت منابع، راهها، روابط اجتماعی، مایحتاج اساسی زندگی، دستمزدها و اقتصاد جامعه هخامنشی در زمان داریوش اول است.در اسفند ۱۳۱۱ خورشیدی در کاوشهای باستانشناسی باروی تخت جمشید حدود ۳۰ هزار لوح گلی مربوط به دوره هخامنشی به خط میخی توسط گروه باستانشناسی موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو کشف شد. در سال ۱۳۱۴ خورشیدی پس از توافق دولت وقت ایران با موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو مقرر شد الواح برای ترجمه و مطالعه محتوای آن به موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو به امانت سپرده شود که روند استرداد آنها همچنان ادامه دارد.
کد خبر: ۳۹۶۲۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۵
در چهل و ششمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در دهلی نو :
علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور گفت، محوطه باستانی هگمتانه به عنوان بیست و هشتمین میراث ایرانی در چهل و ششمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در دهلی نو به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شده و به ثبت رسید. پرونده ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» در بهمنماه سال ۱۴۰۱ به یونسکو تحویل داده شد. «منظر فرهنگی و تاریخی از هگمتانه تا همدان» شامل تپه هگمتانه، بازار و بافت تاریخی بود که برای ثبت جهانی آمادهسازی شد و منظر تاریخی هگمتانه مسیر «آرامگاه بوعلی تا آرامگاه باباطاهر» را در برمیگرفت. وسعت «منظر فرهنگی و تاریخی از هگمتانه تا همدان» در پرونده اولیه ارزیابی شده و ارسالی به یونسکو حدود ۱۰۰ هکتار در نظر گرفته شده بود که شامل تپه هگمتانه، بازار، بافت و ۱۴۰ اثر تاریخی بود که در تغییرات اخیر به دلیل برخی موارد، محدوده تاریخی همدان از پرونده حذف شده، اما محدوده تاریخی هگمتانه همچنان نامزد اصلی برای ثبت جهانی باقی ماند و امروز به عنوان نماینده ایران در لیست جهانی یونسکو قرار گرفت.
کد خبر: ۳۹۵۵۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۶
محمد درویش، فعال محیط زیست:
محیط زیست ایران در ۴۰ سال گذشته به بهانه توسعه اقتصادی، صنعتی و معدنی، قربانی شده و ما ماندهایم و محیط زیستی آسیبدیده و کشوری که توسعه در آن صرفاً در حد مبحثی تئوریک بوده است. اقتصاد ایران در ۴۰ سال گذشته بر پایه خامفروشی بنیان گذاشته شده و جانمایی صنایع ایران بر اساس ملاحظات محیطزیستی صورت نپذیرفته است. ناترازی آبخانهها از مرز ۱۵۰ میلیارد متر مکعب در سال هم گذشته یعنی اینکه ایرانیان ۱۵۰ میلیارد متر مکعب بیش از آنچه وارد سفرهها شده برداشت کردهاند. این آمار ۱۴۰۲ بود و متاسفانه مطابق گزارش شرکت منابع آب سالانه ۴.۴ میلیارد متر مکعب بر این ناترازی اضافه میشود. این ناترازی میگوید زمین با شیب و شتابی دمادم، فزاینده و نگرانکننده در حال فرو رفتن در فلات ایران است. تمام ساختوسازهایی که ما روی این زمین میکنیم بر اثر این زلزله خاموش (فرونشست زمین) میتواند بهشدت متاثر شود. بسیاری از جادهها، خطوط آهن، مسیرهای مواصلاتی، لولههای آب و گاز و همچنین خطوط استراتژیک نیروی ما به همراه مراکز بزرگی از جمعیت و سکونتگاههایی که در حوزه باستانی بسیار راهبردی هستند متاثر شدهاند. در حال حاضر بخشهایی از اصفهان مانند خانهها، ترمینال و مراکز پستی را مجبور شدهاند خالی کنند. عجیب است که اینها دیده نمیشود و برای آنها واکنشهای جدی اتفاق نمیافتد. سالانه ۱۱.۲ میلیارد برای درمان بیماریهای ناشی از آلودگی هوا باید هزینه کنیم و خسارتهای آلودگی هوا به چند برابر بودجه وزارتخانه آموزش و پرورش رسیده و این ابعاد دیگری از این فاجعه است. آمارهایی که وزارت جهاد کشاورزی منتشر میکند دست کم حاکی از یک میلیارد تن در سال فرسایش بادی و همین مقدار هم فرسایش آبی است که این آمارها را خیلی از متخصصان خوشبینانه تلقی میکنند و فکر میکنند آمارهای اصلی بالاتر باشد. در کنار این مسائل ماجرای پساب و پسماند و آب خاکستری و فاضلاب و معضلی که در حوزه زباله الان با آن درگیر هستیم را هم باید اضافه کرد.
کد خبر: ۳۹۵۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۰
با مصوبه جدید هیأت وزیران:
با مصوبه جدید هیأت وزیران، ۲۱۱ شیء تاریخی ایران به مدت یکسال در چین به نمایش گذاشته میشود. این آثار حدود ۶ ماه پیش به پکن منتقل شد و حالا قرار است تا ۶ ماه دیگر در چین بماند.۲۱ دیماه ۱۴۰۲، این آثار تاریخی در موزه ملی پکن در شهر ممنوعه با عنوان «شکوه ایران باستان» به نمایش درآمد. طبق مستندات موجود، دولت چین ۲۱۱ شیء تاریخی را ۱۱۴ میلیون و ۲۰۵ هزار یورو بیمه کرده است و نسبت به حفاظت و نمایش «امانی» آنها تعهد دارد. طبق اظهارات اولیه مقامات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، این نمایشگاه قرار بود تا ۱۱ آوریل ۲۰۲۴ برابر با ۲۱ فروردینماه ۱۴۰۳ در کاخ موزه پکن (شهر ممنوعه) برپا شود و پس از آن، این آثار به مدت سه ماه در شانگهای به نمایش گذاشته شوند، اما پیگیریها حاکی از این است که نمایش این آثار در موزه ملی پکن بیشتر از سه ماهِ وعدهداده شده، ادامه داشته است.
کد خبر: ۳۹۵۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۷
سقوط مرگبار جرثقیل در بندر امام خمینی ماهشهر:
سخنگوی شرایط اضطراری منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی گفت: سقوط یک دستگاه جرثقیل در اسکله پتروشیمی رازی ماهشهر سبب جان باختن دو نفر و مجروح شدن چهار نفر شد. درخصوص حوادث کار، برخی از گزارشات بیانگر وضعیت نامناسب در این خصوص میباشد. بعنوان نمونه در سال ۱۳۹۸ شاهد مرگ یک راننده کامیون شوشتری در گرمای بندر امام خمینی در زمان بارگیری بودیم. سال ۱۴۰۰ همت شریفی راننده کامیون در زمان بارگیری، زیر چرخ لودر رفت و کشته شد و در فروردین ۱۴۰۳ نیز شاهد کشته و زخمی شدن شش نفر بر اثر سقوط چرثقیل میباشیم. موضوعی که ضرورت دارد با توجه به جایگاه این بندر صادراتی بزرگ کشور، مورد توجه خاص قرار گیرد.
کد خبر: ۳۹۴۵۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۱
همه چیز درباره کرکس ریش دار:
همای سعادت یا مرغ سعادت (مرغ استخوان خوار یا کرکس ریش دار) جایگاه ویژهای در ادبیات و فرهنگ ایران زمین دارد و مشهور است که سایهاش بر سر هر که بیفتد، به خوشبختی، سعادت و کامیابی خواهد رسید(برعکس جغد که مظهر ویرانی و شقاوت است). به همین دلیل نقش هما در بسیاری از سرستون های تخت جمشید وجود داشته و دو مجسمه سنگی از هما در این مکان کشف شده است(بعضی معتقدند که سرستون ها ، شیردال است) و اشعار بسیاری در ادبیات پارسی سروده شدهاند. شاهد علت توجه داشت به هما در تاریخ باستان را در سه موضوع جذابیت و فر این پرنده ، نوع تغذیه او و دوری از شکار و مردار و در نهایت بلند پروازی آن جستجو کرد. صفاتی که نشانه عظمت این پرنده تلقی می گردد.
کد خبر: ۳۹۴۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۷
تفاوت دیدگاه بین معاون وزارت میراث با نظر کارشناسان:
وقتی از انتصابات تخصصی صحبت می کنیم ، تاکیدمان بر نفی و تائید فرد و گروه خاص نیست. تاکید بر درک اولویت های کاری و توان برنامه ریزی برای پوشش دهی حداکثری به وظایف است. چقدر گفتیم که امثال ضرغامی و دارابی، از میراث چیزی نمی فهمند و حضورشان برای خودشان و برای وزارت میراث و برای توسعه ملی زیان آور است. اما مرغ بعضی از پشت پرده ای ها یک پا دارد و چون فلامینگو با یک لنگی ایستادن حال می کند. ۶۰ سال پیش داربست بسته اند برای مرمت مسجد جامع قزوین. حالا دارابی برای تداوم امکان ثبت این مسجد در فهرست میراث جهانی یونسکو، می گوید که باید داربست ها را برداریم و کارشناسان می گویند که مرمت تمام نشده و نباید داربست ها را برچید. ما هم می پرسیم چرا باید اجازه دهیم امثال دارابی با کمترین سطح تخصص مرتبط نظر بدهند و چرا در مدت شصت سال، این مرمت انجام نشده و پایان نپذیرفته است؟
کد خبر: ۳۹۳۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۴
زنگ خطر بحران نشست زمین در استان فارس؛
عضو هیئت علمی بخش مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست مهندسی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه تاکنون رسانهها قدرتی برای حل مشکلات و معضلات فرونشست نداشتهاند، میافزاید: حدود ۱۰ سال است که در تمام رسانهها مشکلات فرونشست زمین را فریاده زدهایم، اما نتیجهای حاصل نشده است.براساس نتایج مطالعات تخصصی طی سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ که تحت عنوان پروژه به دانشگاه شیراز محول شده است؛ میزان سطح فرونشست در دشت مرودشت به دست آمده که نتایج این مطالعات در قالب گزارش به سازمان زمین شناسی تهران ارائه شده است. در این مطالعات و در تصاویر ماهوارهای ۱۰ سال گذشته از دشت مرودشت تنها محدوده کوچکی از این دشت با پدیده فرونشست روبرو شده بود، اما در مطالعات اخیر و ظرف حدود ۱۵ سال اخیر، همه دشت مرودشت درگیر این پدیده شده و وسعت و سرعت فرونشست زمین در این دشت پیشرفت قابل توجهی داشته است.
کد خبر: ۳۹۱۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۲
استرداد آثار تاریخی امانتی ایران؛
روز پنجشنبه در جریان بازگشت کاروان ابراهیم رئیسی از نیویورک، اعلام شد که او با خود ۳ هزار و ۵۰۶ لوح گلنبشته مربوط به دوران هخامنشیان را به ایران آورده است.سوالی در اذهان مردم ایجاد شده که آیا این اولین بار است که لوحهای هخامنشی وارد ایران میشوند؟ پاسخ هم خیر است و باید به تاریخچه پنج دوره ای عودت الواح اشاره کرد . حدود ۵۰ هزار لوح گلنبشته سال ۱۳۱۱ در محل «باروی تختجمشید» کشف شد که موسسه شرقشناسی شیکاگو برای تحقیق و بررسی، آنها را به امانت گرفتند. محموله همراه رئیسی پنجمین بخش از این لوحها است که به کشور بازمیگردد. سال ۱۳۹۸ در جریان سفر حسن روحانی رئیسجمهوری وقت، یک هزار و ۷۸۳ قطعه از این الواح به کشور بازگشتند. پیش از این سال ۱۳۸۳ بود که ۳۰۰ قطعه به ایران عودت داده شد. بخش دیگر، سال ۱۳۲۹ بوده که ۳۷ هزار قطعه لوح به کشور برگشت. دو سال قبل از آن یعنی ۱۳۲۷ نیز ۱۷۹ قطعه بازگشته بود. سال ۱۳۹۸، کریستوفر وودز رئیس موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو گفته بود «بستهبندی این الواح تاریخی بسیار مهم است. حدود یکسال بستهبندی هزار و ۷۸۳ قطعه به طول انجامیده است و ما بهترین الواح باقیمانده را در این تعداد قطعه دستهبندی کردیم و مابقی آن را هم در سه مرحله دیگر به ایران باز میگردانیم.
کد خبر: ۳۹۱۹۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
کورش صفوی مطرح کرد:
کورش صفوی درباره نظریه زبانشناسی چامسکی میگوید: این نظریه مختص زبان انگلیسی است. حتی -بین خودمان بماند- برای انگلیسی هم خوب جواب نمیدهد و کارساز نیست وای به حال اینکه بخواهد در زبان فارسی مطرح شود! اعتقاد من این است و من به اینها میگویم «نظریه آبرو ریز».
کد خبر: ۳۹۱۲۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۱
سیاتل تایمز آمریکا:
سیاتل تایمز نوشت: استان سیستان و بلوچستان، منطقهای فقیر با زمینی خشک و ترک خورده و آفتابی سوزان در گوشه جنوب شرقی ایران، وارد فصل تابستان شده است و همه مردم آنجا در مورد چگونگی تامین آب صحبت میکنند.
کد خبر: ۳۸۹۹۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۹
نگاهی به سرقتهای آثار هنری کشور:
توجه به آثار تاریخی و باستانی ایران همیشه موردتوجه باستانشناسان و کاوشگران بوده است و در این میان عتیقهفروشان و قاچاقچیان هم بینصیب نماندند و درطول این سالها اشیای تاریخی فراوانی بهصورت قاچاق از کشور خارج شدهاند. در این سالها، برخی آثار تاریخی که قاچاق شدند توسط کارشناسان شناسایی و به کشور بازگردانده شدهاند، اما پروندههایی هم هستند که هنوز به نتیجه نرسیدهاند و حکمی برای آنها داده نشده است. در ادامه، به برخی از دزدیهای بزرگ آثار هنری تاریخ کشورمان نگاهی میاندازیم.
کد خبر: ۳۸۸۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۴
نوروز تاریخی؛
هر ساله با فرارسیدن سال نو، تعداد زیادی از مسافران نوروزی به سمت اماکن تاریخی و باستانی روانه می شوند. یکی از این اماکن تاریخی، تخت جمشید و نقش رستم در استان فارس است. امسال نیز جمعیت زیادی از این اماکن بازدید کرده اند که تصاویری از آن را در ادامه می بینید.
کد خبر: ۳۸۷۳۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۰۵
آقای ضرغامی کجایی؟
«آرامگاه چهار انبیا»، یکی از آثار ملی استان قزوین است که معماری صفوی، آن را ارزشمندتر کرده است. این آرامگاه در کنار مجموعه دولتخانه صفوی و مسجد ـ مدرسه «پیغمبریه» قرار دارد، اما به تازگی، کرکرهای برقی روی یکی از ضریحهای آن نصب شده که توجیه آن «حفاظت از این بنا و ضریح» بیان شده است.
کد خبر: ۳۸۶۹۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۶